Cả trà xanh và trà đen đều được làm từ lá của cây Camellia sinensis. Sự khác biệt chính giữa hai loại này là trà đen bị oxy hóa còn trà xanh thì không. Để làm trà đen, đầu tiên lá được cuộn lại và sau đó cho tiếp xúc với không khí để kích hoạt quá trình oxy hóa. Phản ứng này làm cho lá chuyển sang màu nâu sẫm và cho phép hương vị tăng cao và đậm đà hơn. Mặt khác, trà xanh được chế biến để chống oxy hóa nên có màu nhạt hơn nhiều so với trà đen.
Lợi ích chung của trà xanh và trà đen
Mặc dù trà xanh và trà đen khác nhau nhưng chúng có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe giống nhau.
Có thể bảo vệ trái tim của bạn
Cả trà xanh và trà đen đều giàu một nhóm chất chống oxy hóa bảo vệ được gọi là polyphenol. Cụ thể, chúng chứa flavonoid, một phân nhóm của polyphenol. Tuy nhiên, loại và số lượng flavonoid mà chúng chứa khác nhau. Ví dụ, trà xanh có chứa một lượng epigallocatechin-3-gallate (EGCG) cao hơn nhiều, trong khi trà đen là một nguồn giàu theaflavins.
Các flavonoid trong trà xanh và đen được cho là có tác dụng bảo vệ trái tim của bạn. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy trà xanh và trà đen có hiệu quả như nhau trong việc ngăn ngừa hình thành mảng bám mạch máu 26% ở liều thấp nhất và lên đến 68% ở liều cao nhất. Nghiên cứu cũng cho thấy cả hai loại trà đều giúp giảm cholesterol LDL (có hại) và chất béo trung tính.
Hơn nữa, hai bài đánh giá kiểm tra hơn 10 nghiên cứu chất lượng, mỗi bài cho thấy rằng uống trà xanh và đen có thể làm giảm huyết áp của bạn. Ở một đánh giá khác về các nghiên cứu về trà xanh cho thấy những người uống 1-3 tách mỗi ngày giảm lần lượt 19% và 36% nguy cơ đau tim và đột quỵ so với những người uống ít hơn 1 tách trà xanh mỗi ngày. Tương tự, uống ít nhất 3 tách trà đen có thể giảm 11% nguy cơ mắc bệnh tim.
Có thể tăng cường chức năng não
Cả trà xanh và trà đen đều chứa caffeine - một chất kích thích. Trà xanh chứa ít caffeine hơn trà đen - khoảng 35 mg mỗi 230 ml, so với 39–109 mg cho cùng một khẩu phần trà đen.
Caffeine kích thích hệ thần kinh của bạn bằng cách ngăn chặn chất dẫn truyền thần kinh ức chế adenosine. Nó cũng hỗ trợ giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh cải thiện tâm trạng như dopamine và serotonin. Kết quả là, caffeine có thể tăng cường sự tỉnh táo, tâm trạng, cảnh giác, thời gian phản ứng và khả năng nhớ lại trong thời gian ngắn.
Trà xanh và trà đen cũng chứa axit amin L-theanine, loại axit này không có trong cà phê. L-theanine được cho là vượt qua hàng rào máu não và kích hoạt giải phóng chất dẫn truyền thần kinh ức chế trong não gọi là axit gamma-aminobutyric (GABA), mang lại trạng thái thoải mái nhưng tỉnh táo. Đồng thời, nó thúc đẩy việc giải phóng các hormone cải thiện tâm trạng dopamine và serotonin.
L-theanine được cho là có tác dụng cân bằng tác dụng của caffeine. Sự kết hợp của hai chất này thậm chí có thể là hiệp đồng, vì một nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ L-theanine và caffeine cùng nhau có sự chú ý tốt hơn so với khi chỉ sử dụng một mình. Nói chung, có nhiều L-theanine trong trà xanh hơn một chút so với trà đen, mặc dù số lượng có thể khác nhau đáng kể.
Trà xanh rất giàu chất chống oxy hóa mạnh mẽ EGCG
Trà xanh là một nguồn tuyệt vời của chất chống oxy hóa mạnh epigallocatechin-3-gallate (EGCG). Mặc dù trà xanh có chứa các polyphenol khác, chẳng hạn như catechin và axit gallic, nhưng EGCG được coi là mạnh nhất và có khả năng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Dưới đây là danh sách những lợi ích có thể có của EGCG trong trà xanh:
- Ung thư. Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra rằng EGCG trong trà xanh có thể ức chế sự nhân lên của các tế bào ung thư và gây ra cái chết của tế bào ung thư.
- Bệnh Alzheimer. EGCG có thể làm giảm tác hại của các mảng amyloid, tích tụ ở bệnh nhân Alzheimer.
- Chống mệt mỏi. Một nghiên cứu cho thấy những con chuột tiêu thụ đồ uống có chứa EGCG có thời gian bơi kéo dài trước khi kiệt sức.
- Bảo vệ gan. EGCG đã được chứng minh là làm giảm sự phát triển của gan nhiễm mỡ ở những con chuột có chế độ ăn nhiều chất béo.
- Chống vi khuẩn. Chất chống oxy hóa này có thể gây ra thiệt hại cho thành tế bào vi khuẩn và thậm chí có thể làm giảm sự lây truyền của một số loại vi rút.
Trà đen chứa theaflavins có lợi
Theaflavins là một nhóm polyphenol chỉ có trong trà đen. Chúng được hình thành trong quá trình oxy hóa và chiếm 3–6% tổng số polyphenol trong trà đen. Theaflavins dường như mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe - tất cả đều liên quan đến khả năng chống oxy hóa của chúng. Các polyphenol này có thể bảo vệ các tế bào mỡ khỏi bị tổn thương bởi các gốc tự do và có thể hỗ trợ sản xuất chất chống oxy hóa tự nhiên của cơ thể bạn. Trên thực tế, theaflavins trong trà đen có thể có khả năng chống oxy hóa tương tự như polyphenol trong trà xanh.
Hơn nữa, chúng có thể bảo vệ tim và mạch máu của bạn. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy theaflavins có thể làm giảm nguy cơ hình thành mảng bám trong mạch máu bằng cách giảm viêm và tăng sự sẵn có của oxit nitric, giúp mạch máu của bạn giãn ra.
Ngoài ra, theaflavins đã được chứng minh là làm giảm đáng kể lượng cholesterol và lượng đường trong máu. Chúng thậm chí có thể thúc đẩy sự phân hủy chất béo và đã được khuyến nghị như một chất hỗ trợ tiềm năng để kiểm soát bệnh béo phì.
Nên uống trà xanh hay trà đen?
Mặc dù chúng khác nhau về thành phần polyphenol, nhưng chúng có thể mang lại những tác dụng có lợi như nhau đối với chức năng của mạch máu. Hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng trà xanh có đặc tính chống oxy hóa mạnh hơn trà đen, nhưng một nghiên cứu cho thấy trà xanh và trà đen có khả năng chống oxy hóa hiệu quả như nhau.
Cả hai đều chứa caffeine nhưng trà đen thường có nhiều hơn. Hơn nữa, trà xanh chứa nhiều L-theanine, một loại axit amin có tác dụng làm dịu và có thể cân bằng tác động của caffeine. Vì vậy, trà xanh có thể là một lựa chọn tốt hơn giữa hai loại.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng cả trà đen và trà xanh đều chứa tannin, có thể liên kết với các khoáng chất và làm giảm khả năng hấp thụ của chúng. Vì vậy, trà có thể được uống tốt nhất giữa các bữa ăn.